Bij een geschil lijkt de stap naar de rechter wel eens de enige mogelijkheid. Toch is er wel degelijk een alternatief: arbitrage. Op voordracht van de BSNC benoemde de Raad van Arbitrage voor de Bouw (RvA) in 2015 twee arbiters, allebei deskundig in sport- en cultuurtechniek. “Onze uitspraken hebben net zo veel rechtskracht als bij de gewone rechter,” vertelt RvA-voorzitter Klaas Mollema. “Maar onze arbiters zijn zelf deskundig. Daardoor werken we niet alleen sneller maar meestal ook goedkoper.”
Een van de twee arbiters is Jochem Knol. Bij zijn werkgever Sweco heeft hij tientallen jaren ervaring met bodemkunde, cultuurtechniek en sport. “Het aanleggen van een sportveld is wel het summum van cultuurtechniek,” vertelt hij. “Sporters stellen hele hoge eisen. Daar kunnen we met zijn allen aan voldoen, maar daarvoor is veel kennis en kunde nodig en er zijn ook grote investeringen mee gemoeid. Daar komt bij dat opdrachtgevers hun aanbestedingen steeds scherper stellen. Het gevolg is dat aannemers de grenzen gaan opzoeken. Dat kan tot conflicten leiden. En dan kom je weleens bij de rechter uit.”
Kennis van zaken
Collega arbiter-deskundige van Knol is Jacques van Middelkoop. Hij leerde de branche en het spel van alle kanten kennen, eerst in dienst bij aannemers, daarna tien jaar bij de lokale overheid en sinds 2008 als zelfstandig adviseur. “Wie bij zaken op sport- en cultuurtechnisch gebied niet beschikt over specifieke en detaillistische technische kennis, ziet al gauw belangrijke aspecten over het hoofd. Je hebt ook kennis van de werkwijze nodig,” zegt Van Middelkoop. “De burgerlijk rechter is daarbij altijd afhankelijk van in te huren deskundigen.”
Dilemma
Daarmee schetst Van Middelkoop precies het dilemma waaruit arbitrage een uitweg biedt. Als oud-vice-president van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden kent Klaas Mollema het uit eigen ervaring. “Zonder deskundige kun je niet beslissen. Deskundigen van partijen spreken elkaar vaak tegen. Dan moet je als rechter een eigen deskundige benoemen. Maar waar vind je die? Dat is omslachtig en daardoor traag en duur. Bij de Raad is dat beter geregeld, zeker nu we Knol en Van Middelkoop aan boord hebben. Maar vergis je niet: arbitrage is wel degelijk rechtspraak. De juridische kant is altijd geborgd. Onze arbiters worden bijgestaan door een gespecialiseerde jurist. En bij zaken waarin een belang van meer dan 100.000 euro speelt, zetten we altijd een college van drie arbiters in, waarbij de voorzitter, indien het geschil dat nodig maakt, een ervaren rechter of oud-rechter is. Daarnaast toetst de Raad voor elke zaak nauwlettend de onafhankelijkheid van de in te zetten arbiters.”
Toegevoegde waarde
Beide nieuwe arbiters hopen dat de mogelijkheid van arbitrage snel meer bekendheid krijgt in de sport- en cultuurtechniek. “De stap naar de rechter kan in ons kleine wereldje net te groot zijn. Tenslotte kom je elkaar altijd weer tegen,” besluit Jacques van Middelkoop. “Maar soms ontkom je niet aan geschillenbeslechting. Dan voegt zeker in ons specialistische vakgebied arbitrage door deskundigen echt iets toe. Een snel en deskundig oordeel leidt eerder tot een voor iedereen acceptabele beslissing. Dat is goed voor opdrachtgevers en voor aannemers.”
Klik hier voor een presentatie over de Raad van Arbitrage, gegeven door de heer Mollema tijdens de ledenvergadering in november 2015
